Author name: admin

Predhrišćanska vjerovanja i mitovi Najstarija vjerovanja na prostoru Balkana, uključujući i područja gdje su danas Bošnjaci, potiču iz duboke prošlosti, iz vremena kada su ljudi obožavali prirodne sile i vjerovali u postojanje viših, nevidljivih bića koja utiču na njihov život. Ova vjerovanja su oblikovana kroz kombinaciju ilirskih i slavenskih mitova, a zatim su se miješala s hrišćanstvom i islamom, ostavljajući dubok trag u narodnoj tradiciji. Iliri, kao jedno od najstarijih autohtonih plemena na Balkanu, obožavali su različita božanstva povezana s prirodom, rijekama, planinama i plodnošću. Njihovi bogovi i božice imali su dualnu prirodu – mogli su biti zaštitnici, ali i donosioci nesreće ako se prema njima ne bi ophodilo s poštovanjem. Jedan od ključnih elemenata ilirskog duhovnog svijeta bio je kult predaka. Smatralo se da duše mrtvih nikada ne napuštaju svijet živih, već ostaju prisutne kroz snove, znakove u prirodi i sudbinu pojedinca. Sa dolaskom Slavena, ova predanja su se spojila s mitovima o Perunu, bogu groma i neba, Velesu, bogu podzemlja i stoke, i Mokoši, zaštitnici plodnosti i žena. Slavenska mitologija donijela je i vjerovanje u duhove kuće (domovike), zaštitnike porodice, kao i razna natprirodna bića koja su mogla donijeti i sreću i nesreću. Iako su kasniji religijski uticaji transformisali ova vjerovanja, tragovi stare mitologije ostali su prisutni u narodnim pričama i običajima. Primjera radi, u bošnjačkom narodu je i danas prisutna praksa izgovaranja određenih riječi ili gestikulacija prije ulaska u nepoznato područje, kao oblik zaštite od nevidljivih sila. Zmajevi i njihova simbolika U bošnjačkom narodnom predanju, zmajevi zauzimaju posebno mjesto. Za razliku od evropskih mitova u kojima su zmajevi prikazani kao destruktivna bića koja heroj mora poraziti, u bošnjačkoj i balkanskoj tradiciji zmajevi su često zaštitnici pojedinih sela, rijeka ili porodica. Vjerovalo se da oni žive u pećinama, ispod rijeka ili u planinama, a povremeno bi se pojavljivali u obliku zmije s krilima, velikog orla ili čak čovjeka izuzetne snage i mudrosti. Zmajevi su bili povezani s plodnošću i zaštitom od neprijatelja. Postoje priče o zmajevima koji su branili svoja sela od stranih osvajača, ali i one o njihovim ljubavnim avanturama. Prema narodnom predanju, zmajevi su se mogli zaljubiti u ljudske žene, posebno u one koje su bile izuzetno lijepe i mudre. Ove priče često su nosile moralne pouke o opasnostima zabranjene ljubavi i kaznama koje bi dolazile ako bi žena prevarila zmaja. U nekim verzijama priča, zmaj je smatran ocem heroja, što mu je davalo nadljudske sposobnosti i hrabrost. Ovaj motiv se može pratiti kroz brojne bošnjačke epske pjesme i narodne legende, gdje junaci svoje natprirodne moći duguju zmajevskom porijeklu. Vile i njihova uloga u narodnim pričama Vile su jedan od najčešće spominjanih motiva u bošnjačkoj mitologiji. Ove tajanstvene žene, natprirodne ljepote i moći, nastanjivale su planinske vrhove, rijeke i jezera. Vjerovalo se da vile mogu pomoći ljudima, ali samo ako im se pristupi s poštovanjem. One su često bile prikazane kao čuvarice prirode, kaznivale bi one koji su uništavali šume, zagađivali vode ili činili nepravdu drugima. Vjerovalo se da vile mogu izliječiti bolesne, dati junacima snagu i hrabrost, ali i kazniti ljude koji ih uvrijede. Mnoge narodne priče govore o pastirima ili lovcima koji su slučajno naišli na vile dok su se kupale u planinskim izvorima. Ako bi ih čovjek posmatrao nepozvan, mogao bi oslijepiti, izgubiti razum ili biti proklet. Zanimljivo je da su vile bile povezane i sa sudbinom. U nekim pričama, one su predskazivale budućnost, a ponekad su dolazile novorođenoj djeci i određivale njihov životni put. Ove priče svjedoče o duboko ukorijenjenom vjerovanju da sudbina nije u rukama čovjeka, već da njome upravljaju moćne natprirodne sile. Legende o svetim ljudima i evlijama S dolaskom islama, u bošnjačkoj mitologiji se pojavljuju legende o evlijama – posebnim ljudima koji su zbog svoje pobožnosti i moralnog života stekli natprirodne moći. Smatralo se da su evlije mogli hodati po vodi, liječiti bolesne i proricati budućnost. Njihovi grobovi postali su mjesta hodočašća, a narod ih je posjećivao u nadi za blagoslovom i zaštitom. Mnoge priče o evlijama preuzimaju elemente starijih vjerovanja, pa su evlije često prikazani kao ljudi koji razgovaraju sa životinjama, prizivaju kišu ili upravljaju prirodnim silama. Islamska mistika i sufijska predanja Sufizam, kao mistični pravac islama, duboko je uticao na vjerovanja Bošnjaka. Sufijski redovi, posebno derviši, smatrani su posrednicima između ljudi i duhovnog svijeta. Mnogi sufijski učitelji stekli su status svetaca, a njihove priče i čuda postale su sastavni dio narodnog predanja. Vjerovalo se da derviši mogu dostići posebno duhovno stanje kroz zikr (molitveno ponavljanje Božijeg imena), da mogu postići viši nivo svijesti i imati vizije budućnosti. Njihove priče o putovanjima u duhovne dimenzije i susretima s anđelima i džinima oblikovale su bošnjačku mističnu tradiciju. Ova vjerovanja i priče, spoj drevne mitologije i islamske duhovnosti, i danas žive kroz narodnu predaju, pokazujući kako su Bošnjaci kroz vijekove sačuvali bogatstvo duhovnog naslijeđa.

Običaji od rođenja do smrti Bošnjačka tradicija oduvijek je pridavala poseban značaj ritualima koji prate čovjeka od njegovog dolaska na svijet do njegovog odlaska u vječnost. Ovi običaji nisu bili samo puki društveni rituali, već su nosili dublju simboliku, izražavajući vjerovanja, moralne vrijednosti i kolektivni identitet zajednice. Rođenje djeteta smatralo se najvećim blagoslovom za porodicu. Po dolasku novorođenčeta na svijet, majka bi mu prvo dala da okusi med ili šećera, vjerujući da će tako uvijek govoriti blage i mudre riječi. Odmah nakon rođenja, bebi bi se u desno uho učio ezan, a u lijevo ikamet, što je bio način da se novorođenče upozna s vjerom i dobrim putem u životu. Prvih četrdeset dana nakon rođenja majka i dijete bi se rijetko izlagali javnosti. Vjerovalo se da su u tom periodu najosjetljiviji na uroke i zle sile, pa su se primjenjivale razne zaštitne mjere – oko bebe bi se vezivao crveni končić, a ispod jastuka bi se stavljala sura iz Kur’ana. Sedmog dana od rođenja organizovalo bi se akika – klanje kurbana u znak zahvalnosti, a meso se dijelilo siromašnima. Obrezivanje (sunet) bilo je jedan od najvažnijih običaja za dječake. Ovaj čin se nije doživljavao samo kao medicinski postupak, već kao simbolički ulazak u svijet islama. Dječaci bi tog dana nosili posebnu odjeću, a organizovalo bi se porodično slavlje, uz pjesmu, gozbu i darove. Smrtni običaji također su imali duboko ukorijenjenu simboliku. Dženaza se obavljala u najkraćem mogućem roku, uz obavezne molitve. Nakon ukopa, porodica bi sedam dana dočekivala posjetioce koji su dolazili na ta’ziyet (izražavanje saučešća). Svadbeni rituali i običaji Brak je bio najvažniji društveni čin u bošnjačkoj zajednici, a svadbeni običaji imali su višestruku funkciju – od povezivanja porodica do potvrde statusa mladenaca u društvu. Svadbeni rituali započinjali su prosidbom, koja je uključivala dolazak mladoženjinih roditelja u kuću djevojke kako bi zvanično zatražili njenu ruku. Ako bi porodica prihvatila prosidbu, uslijedilo bi zaručivanje, gdje bi mladi razmijenili poklone, najčešće dukate i marame. Sama svadba bila je višednevni događaj. Dan prije vjenčanja održavala bi se djevojačka večer, gdje su se mlada i njene prijateljice opraštale od djevojačkog života uz pjesmu i radost. Istovremeno, u kući mladoženje organizovala bi se momačka večer. Na dan svadbe, mlada bi obukla svečanu odjeću, a prilikom napuštanja roditeljskog doma njena majka bi je posipala brašnom ili šećerom, vjerujući da će joj to donijeti sreću i blagostanje. Po dolasku u mladoženjinu kuću, mlada bi preskakala prag desnom nogom i sa Kuranom u ruci, što je značilo da donosi sreću u novi dom. Svekrva bi joj nudila hljeb i med, kao znak dobrodošlice i sloge. Vjerski praznici i njihove proslave Bajramski dani bili su najsvečaniji period u godini. Ramazanski bajram dolazio je nakon mjeseca posta i bio je prilika za okupljanje porodice, traženje oprosta i činjenje dobrih djela. Ujutro bi se klanjao bajram-namaz, nakon čega bi se obilazili mezari umrlih i dijelila sadaka. Kurban-bajram bio je obilježen klanjem kurbana, a meso se dijelilo siromašnima i rodbini. Ovaj čin bio je simbol pokornosti Bogu i pomaganja zajednici. Narodna vjerovanja o zdravlju i zaštiti Bošnjaci su imali niz narodnih vjerovanja o zdravlju i zaštiti. Smatralo se da se bolest može prenijeti dodirom, pa su ljudi izbjegavali rukovanje s bolesnicima bez prethodnog izgovaranja određenih molitvi. Ako bi dijete bilo često bolesno, majke bi ga provlačile kroz drvo koje se samo od sebe rascijepilo, vjerujući da će mu to donijeti ozdravljenje. Također, vodom u kojoj su prokuvani ljiljani prali bi se bolesnici kako bi povratili snagu.

Svi žele da narod kojem pripadaju bude najstariji, najjači, najbolji, sa najslavnijom historijom. Čak je i mene potraga za najstarijim narodom na Balkanu dovela na čelo Bošnjačkog DNK projekta. Tri godine kasnije, šta smo naučili? Ko je najstariji narod ne na Balkanu, u stvari, ko je najstariji u cijeloj Evropi? Vratit ćemo se 12.000 godina unazad, shodno tome kako naučnici vjeruju i sagledati Evropu. Nju naseljavaju prvi stanovnici, sa ne tako razvijenom tehnologijom, zbog koje su se mahom bavili lovom i sakupljanjem hrane i taj je period u naučnom smislu poznat kao paleolitik. Analizom njihovih arheoloških ostataka iz tog perioda otkriveno je da su mahom pripadali I haplogrupi, dok su u sjevernoj i istočnoj Evropi bili dominantniji pripadnici C haplogrupe, koji su ubrzo nestali iz Evrope i čije potomke danas mahom nalazimo u Mongoliji, Australiji i Americi. I haplogrupa se podijelila na I1 haplogrupu i u to vrijeme znatno dominantniju I2 haplogrupu, koja se opet u kasnijem periodu raščlanila na dvije dominantnije podgrupe I2a1 i I2a2 Analizom arheoloških ostataka, utvrđeno je da do nekih 6000 godina prije nove ere I2a1 haplogrupa bila dominantna u Zapadnoj Evropi, dok je I2a2 bila dominantna na Balkanu. Toj kulturi je pripadao čuveni Lepenski vir. Ako pripadate I2a2 haplogrupi, u neku ruku ste povezani sa stanovnicima Lepenskog vira. Tehnički je moguće da ste i potomci. Ali ako ste I2a1 haplogrupa, Zapadna Evropa vam je u to vrijeme bila domovina. Mnogi na Balkanu koji za sebe smatraju da su i veliki eksperti na polju populacione genetike miješaju ove dvije haplogrupe. U periodu nakon 6000 god.p.n.e. Preko Anadolije i Balkana u Evropu prodire narod neolitske kulture koji se mahom bave poljoprivredom i stočarstvom. Pred njima nestaje kultura Lepenskog vira i nastaju kulture Vinče, Starčeva i Vučedola, sa vidno dominantnom G2a haplogrupom, ali i drugim haplogrupama kao što su E1b, J2, T1 i druge. I2a1 i I2a2 haplogrupe se u tom periodu uglavnom povlače prema svjeveru i zapadu Evrope i u toj podjeli snaga ostaje Evropa sve do indoeuropskih migracija. Neki freelance historičari smatraju su današnji balkanski narodi potomci Vinče, Starčeva i Vučedola. No, razočarat će se kad otkriju da Indoevropljani u periodu od 3000 do 2000 godina prije nove ere, oličeni mahom u R1b haplogrupu su zbrisali iz Evrope prvo većinu pripadnika I2 haplogrupe, a u kasnijem naletu J1 i J2 haplogrupe iz pravca Kavkaza faktički brišu dominatnu G2a haplogrupu sa lica Balkana. Tu nestaje Vinča i njoj slične kulture, a na njihovo mjesto dolaze Grci, zatim Iliri i Tračani iz pravca Alpa, preko Panonije, koji će kasnije formirati prve moćne države na Balkanu. Za to vrijeme, na prostoru centralne Evrope su preživjele neke grane I2a1 i I2a2 haplogrupa. Kao primjer ćemo navesti jednu granu I2a1 haplogrupe. I-L621 koju danas nalazimo pretežno na istočnoj polovini Evrope je genetski udaljena 11.500 godina od I-L161.1 koju pretežno nalazimo na zapadnoj polovini Evrope , dok primjerice svi preživjeli potomci I-L621 haplogrupe potiču od samo jednog pretka koji je živio prije 6500 godina. Yfull ističe da proračun može varirati neku hiljadu gore ili dolje, ali nam ovaj proračun pokazuje da su pripadnici I2a1 haplogrupe u periodu prodiranja Indoevropljana u Evropu preživjeli masovno uništenje i da su samo pojedinci preživjeli. Ti preživjeli nasjtariji Evropljani su se uglavnom germanilizirani. U periodu od 1600 i 1200 goina, na prostoru sjeverno od Alpa do Karpata se prostirala Kultura grobnih humki. Na tom prostoru se i nalazila grana I-CTS10228 od koje potiče veći dio zapadnog Balkana. Prema jednoj hipotezi, preseljenje ove grane iz centralne u istočnu Evropu, na prostor Zakrpatija bi se mogao dovesti u vezu sa migracijom germanskog plemena Bastarni, za koje je poznato da su u 3. vijeku prije nove ere sa prostora između Odre i Visle gdje je bila dominantna Gubinsko-Jastorfska kultura migrirali na prostor istočno od Karpata gdje je bila dominantna proto-slavenska Zarubinciska kultura. U prilog ovoj hipotezi idu naučna istraživanja, kao i činjenica da vremenski i arheološki boljih kandidata od Bastarna trenutno nema. Bastarnski prodor na Balkan u 2. vijeku također dobro objašnjava i pojavu podgrane I-Y18331 među Grcima. Na prostoru Zakarpatija, I-Y3120 doživljava bum u razmnožavanju. Izmiješani sa proto-slavenskom R1a haplogrupom, tj. sa granama R-M458 i R-Z280 stvaraju slavenski identitet. Sa prostora Zakarpatija Slaveni krajem 6. i početkom 7. vijeka masovno migriraju na sve četiri strane svijeta, pa tako i priapdnici I2a1 haplogrupe naseljavaju Balkan, sa najvećom koncentracijom na prostoru tadašnjeg Ilirika. Stanovnici Ilirika, od ranije pritisnuti epidemijama i brojnim krizama i ratovima u Rimskom carstvu, se masovno povlače u planine, sa najvećom koncentracijom na Prokletijama, dok se pripadnici I2a1 haplogrupe najkoncentrisanije naseljavaju na širi prostor današnje Bosne i Hercegovine i učestvuju u etnogenezi Bošnjaka, Srba, Hrvata i drugih naroda zapadnog Balkana. Hajmo sada da pogledamo statistiku svih potomaka I haplogrupe danas u Evropi i da shvatimo koji narod je danas najčistiji nasljednik najstarijih Evropljana, bazirano na istraživanjima iz naučnih radova. Tako dolazimo do zaključka da su Bošnjaci najtipičniji predstavnici staroevropske I2 haoplogrupe, ali u značajnom procentu i Srbi i Hrvati dok su Šveđani najtipičniji predstavnici I1 haplogrupe u Evropi, ali u značajnom procentu i Danci i Norvežani. Iako su Bošnjaci, naročito u Bosni, jedan od homogenijih naroda u svijetu, nisu ostali imuni na miješenja. Tako su se miješali sa starosjediocila ilirskog porijekla kroz vijekove. Ako sagledamo autosomalno genetiku Bošnjaka, doći ćemo do zaključka da nema Bošnjaka koji istovemeno u sebi ne nosi i slavensko i ilirsko porijeklo. Ista stvar važi i za Hrvate i za Srbe i za Crnogorce. 124 Za kraj da podvučemo. Teza koja je bila popularna od prije da su Bošnjaci starosjedioci Balkana još iz vremena Vinče je otpuhana naučnim istraživanjima, ali je dokazano da su Bošnjaci: Mješavina slavensko-ilirsko-germanskih naroda i najtipičniji nasljednik najastarijih stanovnika Evrope.

Autor: Milan Vukomanić Kada je januara 2005. godine grupa sufija iz hrama Mevlevi Galata u Istanbulu izvela svoj impresivni sema obred u beogradskom Domu omladine, malo koji radoznalac koji je prisustvovao tom događaju bio je doista svestan da turski derviši nisu premijerno došli u Beograd, već su se u njega vratili. Jer, kako saznajemo iz čuvenog Putopisa Evlije Čelebije, u vreme kada je on boravio u Beogradu 1660. godine, u tom gradu je bilo čak sedamnaest tekija.[1] U periodu od 1521-1867. godine, dakle, gotovo puna tri i po veka, derviši su živeli u Beogradu, redovno izvodili zikr[2], izučavali dela velikih sufijskih mislilaca, sami pisali mistička dela i poeziju, i imali jednu od centralnih gradskih ulica koja se na austrijskom planu Beograda iz 1789. godine nazivala Derwisch Gassen.Gde su se sve nalazile beogradske tekije, kako su izgledale, kojim redovima su pripadale? S obzirom na manjkavost podataka koji se tiču baš tog aspekta religijskog života u „Stolnom Beogradu” u spomenutom periodu, nije lako danas pružiti nedvosmislene odgovore na ova pitanja. Zahvaljujući turskim i austrijskim planovima grada, popisima muslimana, defterima, beratima i vakufnamama iz različitih perioda, kao i docnijim istraživanjima istoričara i istoričara umetnosti, za bar osam tekija se, s prilično pouzdanja, može odrediti tačna ili približna lokacija. Još dve tekije koje se tu spominju do kraja 17. stoleća ostale su, na žalost, neubicirane. U Beogradu su se još 1863. godine mogle videti bar četiri od tih deset tekija, a jedna od najznačajnijih, Hadži-šejh Muhamedova, čije je turbe sačuvano i danas se nalazi u nekadašnjem dvorištu te kuće, fotografisana je 1866. godine nakon što je u njoj, u jednom kraćem periodu, zasedao Pravitelstvujušći sovjet.[3] Pored spomenute kuće, koja se nalazila u vrhu nekadašnje „Derviške ulice”, odmah ispod današnjeg Studentskog parka, na spisku lociranih, ubiciranih beogradskih tekija, nalaze se još: tekija na Savi, tekija u tvrđavi Narin (na zapadnom kraju Gornjeg grada), kao i tekije nazvane po Šejh Ali-efendiji, Šejh hafiz Mehmedu, Šejh Hasan-efendiji, Šejh Hašim-efendiji, i Mehmed-paši Jahjapašiću.[4] Neubicirane su tekije za koje se, prema pisanim izvorima, veruje da su se nalazile u mahali Tir-i-bala džamije i Bulbulderu,[5] današnjoj Zvezdari. S obzirom na to da je sačuvana njena fotografija, najviše se danas zna o Hadži-šejh Muhamedovoj tekiji na početku strme Višnjićeve ulice ispod Studentskog parka. Što je najvažnije, i danas se zna kako je ona izgledala i gde se tačno nalazila. Na planu austrijskog oficira Bruša iz 1789. godine, ova tekija je ucrtana odmah preko puta Kizlar-agine džamije iz ranog 17. veka. Feliks Kanic, štaviše, beleži 1897.g. da su se u turbetu ove tekije nalazili grobovi trojice „verskih junaka”: Horasani baba-Mehmeda, Bagdali Mustafa-bega[6] i Anteđe hadži-šejh Omer-efendije. Pretpostavlja se da je tekijska kuća na fotografiji iz 1866. podignuta u 18. stoleću, dok je izvorna Horasanijina tekija bila iz Čelebijinog vremena, dakle, sredine 17. veka. Pravougaone osnove, ona je imala dimenzije 17,5m x 8m i kraćom, strmom stranom, njen spoljašnji zid se spuštao niz Dervišku ulicu. Dužom stranom ona je bila okrenuta ka današnjem Studentskom parku. Kapija, i sama zgrada tekije, nalazile su se na toj strani. U tekiju se ulazilo iz dvorišta u kome se, pored spomenutog mauzoleja, nalazilo nekoliko nišana, kao i štala, nužnik i zatrpan bunar. Pored tekije se u istom dvorištu nalazila i manja prizemna kuća, a glavna kuća se sastojala od tri prostorije u prizemlju (veća soba, manja soba i hodnik) i još četiri na spratu, među kojima je, po svemu sudeći, bila i semahana, prostorija u kojoj su derviši izvodili svoj centralni obred – zikr (dhikr). Na žalost, ova istorijska kuća je porušena 1892.g., a u zemlji je ostao još samo njen podrum.[7] Ko je bio šejh Mehmed (Muhamed) Horasani i kojem tarikatu je pripadao? U svom putopisu Čelebija spominje tekiju Mehmed-paše Jahjalija (Jahjapašića)[8], jedno od najstarijih beogradskih sufijskih zdanja, podignutih, svakako, pre pašine smrti 1548. Ta tekija se nalazila u dnu Derwisch Gassen, na Dorćolu, u bloku između današnje Dušanove, Knićaninove, Skenderbegove i Dubrovačke ulice.[9] S obzirom na to da nose isto ime, te da su se nalazile nedaleko jedna od druge, sasvim je moguće da su ova, i Hadži-šejh Muhamedova tekija, bile sagrađene iz istog vakufa Mehmed-paše Jahjapašića, odnosno Mehmeda (Muhameda) Horasanije. A kako je Mehmed-paša bio poznat kao akindžijski beg, pretpostavlja se da su obe tekije izvorno pripadale bektašijskom redu, jer je među akindžijama bio razvijen kult Hadži Bektaš Velija, osnivača tog bratstva.[10] Bektašije su bile tipično turski derviški red, rasprostranjen među pripadnicima osmanske vojske. Njihovi šejhovi su obično vršili dužnost imama među posadama tvrđava. Moguće je, isto tako, da su te dve tekije, u docnijim periodima, pripadale i nekim drugim tarikatima. U natpisu šejh-Mustafinog turbeta, koji je 1783.g. podigao defterdar Husni Jusuf,[11] piše, na primer, da je taj šejh bio sadija, pa je osnovana pretpostavka da je i Hadži-šejh Muhamedova tekija, koncem 18. veka, pripadala tom redu. Sadije su, kao i bektašije i rifaije, bile tipično vijnički tarikat. Za bektašije se još vezuje i tekija u tvrđavi Gornjeg grada, kao i Subašina tekija na periferiji Beograda koje takođe spominje Evlija Čelebija u svom zapisu.[12] Izgleda da je baš o toj drugoj tekiji reč u vakufnami beogradskog defterdara Ahmed-efendije, koji spominje nekakvu bektašijsku kuću koja se nalazila na Bulbulderu. Za hranu u toj derviškoj tekiji defterdar je namenio 12 akči dnevno, dok se, u istom dokumentu, za sadijsku i halvetijsku tekiju određuje po 30 akči.[13] Ovaj dokument, koji u svom radu navodi Radmila Tričković, dragocen je za istraživače, naročito zbog toga što se tu izričito spominju tri poznata sufijska reda u Beogradu u 18. veku. Defterdar Ahmed je, prema tom dokumentu, „za stan šejhova halvetijskog reda namenio dve kuće, od kojih je jedna imala 5 odaja u prizemlju i 6 na spratu, a druga dve velike prizemne odaje i mutvak, jednu odaju na spratu, zatim zgradu za seno, bunar, baštu od 4 dunuma i avliju od 25 aršina. Šejhovima sadijskog reda defterdar je zaveštao jednu kuću blizu konaka beogradskog mukabeledžije na Zereku. Ova kuća imala je po 5 odaja u prizemlju i na spratu, mutvak, podrum, jednu zasebnu odaju, baštu od pola dunuma i